Биология Тәрбие сағаты бойынша оқу-әдістемелік материалдар

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Адамдар әлеуметтік желіге не үшін кіреді? Барлығы неге тәуелді? - деген сұрақтар туындайды. Қазіргі кезде әлеуметтік желілердің дамығаны соншалық түрлі сайттар пайда болып жатыр. Олардың ішінде көп адамдар қолданатыны: Instagram, Вконтакте, Facebook, You Tube, Однокласники және басқалары. Бұл программалар несімен қызық? Біріншіден, жұлдыздар мен танымал тұлғалардың өміріне қарап, жастарда танымалдылыққа қызығушылық пайда болады. Танымал боламыз деп әртүрлі нәрселер жасайды. Екіншіден, парақшаларда жас ерекшелігі көрсетілмегендіктен, кейбір бейнефильмдер баланың психикасына кері әсерін тигізеді, мысалы, біреуді ұрып- соғып жатқан, жануарларды қинап, мазақ етіп түсірілген бейнефильмдер жастарды қатігездікке баулиды. Үшіншіден, азаннан кешке дейін ұялы телефонда немесе компьютерде отыра беру көз қызметінің бұзылуына алып келеді.Төртіншіден, әлеуметтік желі адамды белсенді емес тұтынушыға, яғни адамды жалқау тұлғаға айналдырады.

Ұрықтану – еркектің және әйелдің жетілген жыныс клеткаларының қосылу құбылысы. Аналық безде фолликуланы жетілдіретін гормонның әсерінен фолликулалар өсіп-өне бастайды. Олармен қоса жұмыртқа клеткасы пісіп жетіледі.

Эволюциялық идеялардың даму тарихы. Ч.Дарвиннің ілімінің шығу себептері. ХVIII ғасырдың соңында Англияда өндірістің дамуы шикізкт қорын ұлғайтуды талап етті. Өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығы қарқынды дами бастады. Қолтұқымдар мен іріктемелер шығару үшін селекциялық жұмыстарды дамытуға ерекше көңіл бөлінді. Мүйізді ірі қара, жылқы, шошқа, қой, ит, кептерлердің қолтұқымдары шығарылды. Өсімдіктердің – жеміс – жидек, бақша өсімдіктерінің жаңа іріктемелері алынды. XIX ғасырда жаратылыстану саласында геология, физика, химия ғылымдары көптеген жетістіктерге жетті. Ғылым саласындағы жетістіктер: А.М.Бутлеровтың органикалық қосылыстардың құрылысы туралы теориясының шығуы (1861 ж.); Д.И.Менделеевтің химиялық элементтердің периодтық жүйесін жариялауы (1869) ж; ағылшын гелогі Ч.Лайельдің геологиялық өзгерістер ерекше апаттың әсерінен болмай, климат және өсімдіктер мен жануарлардың әсерінен болатыны дәлелдеулі, т.б.

Тірі организмдердің негізгі қасиеттері. «Тіршілік» ұғымына алғаш анықтама Ф.Энгельс берген. Оның анықтамасы бойынша, тіршілік дегеніміз – тірі организмдердің қоршаған ортамен тұрақты түрде зат алмасуына негізделген, нәруызды денелердің тіршілік ету тәсілі. Тіршілік – құрылымы нәруыздар мен нуклеин қышқылдарының күрделі биологиялық полимерлерінен тұратын, өзін – өзі реттейтін, өзінен кейін өзі тектес ұрпақ қалдырып отыратын тірі организмдер жиынтығының ашық жүйесі.э

Жатақхана өмірі

Генетика ғылымының даму тарихы. Генетиканың дамуының кезеңдері.Генетика – тірі организмдердің тұқымқуалаушылық және өзгергіштік қасиетін зерттейтін ғылым. Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік-бұл барлық тірі организмдерге тән қасиет. Адам баласы ерте кезден үй жануарлары мен өсімдіктердің түрлерін көбейту мақсатында будандастыру жүргізген. Олар бір түрге жататын мал тұқымдарын, өсімдік сорттарын және бір-бірінен ерекше белгілері бар дақылдарды таңдап алып, будандастырып отырған. Алынған ұрпақты ата-анасымен салыстыру нәтижесінде белгілері мен ерекше қасиеттерінің тұқымқуалаушылық ерекшелігін байқаған.

Табиғат дегеніміз біздің қоршаған орта: жан-жануарлар және өсімдіктер, жер мен аспан, күн мен алыстағы жұлдыздар табиғаттынұғымын түсіндіріледі. Біздің ата-бабаларымыз табиғаттқа бүкіл махаббатын берген, өлең шығарған, нақыл сөздерін, аңыз әнгімелері де көп.

. Біз бүгін, сендермен бірге қоршаған ортаға деген махаббат құндылықтары жайлы түсінігімізді кеңейтеміз, табиғатты сүюді,қорғауды, табиғат-Анаға сүйіспеншілікпен қарауды үйренеміз.