Дінтану Мақала бойынша оқу-әдістемелік материалдар

Қазақтың рухани құндылықтары туралы еске салады

Конфессияаралық келісім туралы

Діни құқық саласындағы сауаттылық-сән-салтанат емес, қоғамның үйлесімді дамуы үшін шұғыл қажеттілік. Көпұлтты және көпконфессиялы Қазақстанда өз құқықтарын, бостандықтары мен діни нормалардың шекараларын білу және түсіну тұрақтылықтың, конфессияаралық бейбітшіліктің және әрбір азаматтың жеке қауіпсіздігінің кепілі болып табылады.

Қазақстан бірегей мәдени-діни мұраға ие бола отырып, конфессияаралық қатынастарда тұрақтылықты көрсетуді жалғастыруда. Шығыс пен Батыстың көпұлтты халықпен және бай рухани дәстүрлермен түйіскен жерінде республика мемлекет пен діни институттардың өзара іс-қимылының өзіндік моделін жасады.

Бұл мақалада қазіргі заманғы технологиялық феномен — жасанды интеллекттің (ЖИ) жастардың діни дүниетанымына ықпалы дінтанулық тұрғыда талданады. Автор ЖИ-дың пайдалы жақтарымен қатар, оның рухани әлсіретуге әкелетін қауіптеріне назар аударады. Ақпаратты тез қабылдайтын бүгінгі жастардың ЖИ берген діни мәліметтерді сын көзбен қабылдауы, шынайы рухани тәлімді жүрекпен іздеуі қажеттігі баса айтылған. Мақалада Құран аяттары мен ислам қағидаттары негізінде ЖИ-ды қолданудағы этикалық және рухани жауапкершілік мәселесі көтеріледі. Цифрлық дәуірде жастардың тек технологиялық сауатты ғана емес, діни-рухани тұрғыда да сауатты болу қажеттігі мақаланың негізгі өзегі ретінде қарастырылады.

Бұл мақалада Қазақстандағы дінаралық сұхбат мәдениетінің маңыздылығы мен ел ішінде бейбітшілік пен татулықты сақтау жолындағы рөлі жан-жақты қарастырылады. Автор дінаралық өзара түсіністіктің мәнін аша отырып, Қазақстанның бірегей тәжірибесін – Рухани келісім күні, Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің съезі сияқты нақты мысалдармен баяндайды. Мақалада дінаралық сұхбаттың экстремизмге қарсы тұру, қоғамдық келісімді нығайту, жастар тәрбиесі мен ұлттық бірлікті сақтау секілді маңызды бағыттардағы ықпалы атап өтіледі. Сонымен қатар, қазіргі қоғамда кездесетін сын-қатерлер де сөз болып, тиімді сұхбат орнатудың жолдары ұсынылады. Мақала бейбітшілік пен өзара түсіністікті нығайтуды көздейтін дінтанушыларға, журналистерге, білім беру саласының мамандарына және көпшілік оқырманға арналған.

Мақалада XXI ғасырдағы әлемдік діни, этникалық және мәдени қақтығыстар жағдайында Қазақстанның рухани келісімді сақтау және дамыту жолындағы ерекше тәжірибесі сипатталады. Автор еліміздің көпұлтты және көпконфессиялы құрылымына тоқтала отырып, тәуелсіздіктен кейінгі діни қайта өрлеу кезеңін, 1992 жылғы «Діни сенім бостандығы және діни бірлестіктер туралы» заңның рөлін талдайды. Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің съезі, Қазақстан халқы Ассамблеясы сияқты бастамалар арқылы еліміздің жаһандық дінаралық диалог алаңына айналғаны көрсетіледі. Сонымен қатар, мақалада діни радикализм мен экстремизмге қарсы шаралар, ақпараттық-түсіндіру топтарының жұмысы, діни сауаттылықты арттыру бағытындағы мемлекеттік және қоғамдық тетіктер қамтылады. Қазақ мәдениетіндегі толеранттылық дәстүрлері мен діни келісімнің тарихи негіздеріне де назар аударылады. Мақала Қазақстан тәжірибесін бейбітшілік пен тұрақтылықты мақсат еткен елдерге үлгі ретінде ұсынады.

Қазақстандағы Рухани келісім туралы жазылған мақала. Рухани келісім – бұл қоғамдағы өзара сыйластық пен түсіністіктің маңызды элементі. Елде түрлі діндер мен мәдениеттердің өкілдері арасындағы диалог пен ынтымақтастықты нығайту мақсатында заңнамалық негіздер, мемлекеттік саясат және азаматтық бастамалар жүйелі түрде жүзеге асырылып келеді.

дін мен қоғам арасындағы үйлесімділік туралы

Еуропадағы Исламофобия маңызды және жүйелі мәселе болып қала береді, мұсылмандардың жартысына жуығы кемсітушілікке ұшырайды, ал ең "қызып кеткен" елдерде 70% дейін. Табысты мысалдарға белсенді заңнама (DSA, NetzDG), ЕО мемлекетаралық бастамалары және білім беру жобалары жатады. Алайда, жалпы қоғамдық дискурстағы жеккөрінішті интонациялармен күресу үнемі назар аударуды, реформаларды және сараптамалық үйлестіруді қажет етеді. Мен қызығушылық танытқан елдер немесе араласу формалары туралы егжей-тегжейлі көмектесуге дайынмын.

дін мен қоғам арасындағы байланыс туралы

Қазақ қоғамының дәстүрлерінде «үлкенге құрмет, кішіге ізет» қағидасы өте маңызды орын алады. Бұл ұстаным тек жеке адамдардың моральдық қалыптасуына ғана емес, қоғамның рухани және әлеуметтік тұрақтылығына да үлкен ықпал етеді. Үлкендерге құрмет көрсетіп, кішіге ізет білдіру арқылы біз өзіміздің адамгершілік қасиеттерімізді сақтап, қоғамның үйлесімді дамуына ықпал жасай аламыз. Қазіргі заманның жылдам өзгеріп жатқан ахуалында, осы ұстанымдарды ұстану, біздің ұлттық болмысымызды сақтап, рухани жаңғыруымызға үлес қосады.

Жақсылыққа шақыру жамандықтан қайтару.

Кішіпейілділік

Үлкенге құмет, кішіге ізет

Жақсылыққа шақыру жамандықтан қайтару

Мусхаб бин Умайр

Ислам тарихында әділдігімен, тақуалығымен және басқарудағы даналығымен ерекше орын алатын билеушілердің бірі – Омар бин Абдулазиз.

Исламның ілім алушыларға көңіл бөлуі

Көркем мінез