Қазақ тілі Баяндамалар, реферат бойынша оқу-әдістемелік материалдар

Адам баласы табиғатынан ақыл-ой иесі болғанымен, оның мінез-құлқына, өмірлік шешімдеріне, қарым-қатынасына эмоциялар зор ықпал етеді. Қазіргі қоғамда адамның жеке дамуы мен әлеуметтік бейімделуінің негізгі көрсеткіштерінің бірі – эмоциялық интеллект. Бұл ұғымның ғылымда қалыптасуына ХХ ғасырдың соңында П. Саловей мен Дж. Майердің еңбектері себеп болды. Кейін Дэниел Гоулман эмоциялық интеллектті кеңінен түсіндіріп, оны күнделікті өмірмен және кәсіби қызметпен байланыстырды. Эмоциялық интеллект (ЭИ) – адамның өз эмоцияларын тану, оларды басқару және өзгенің эмоцияларын түсініп, тиімді қарым-қатынас орната алу қабілеті. Ол тек қана психология саласында ғана емес, педагогикада, менеджментте, медицинада, тіпті саясатта да маңызды ұғымға айналды.

Адам баласы табиғатынан ақыл-ой иесі болғанымен, оның мінез-құлқына, өмірлік шешімдеріне, қарым-қатынасына эмоциялар зор ықпал етеді. Қазіргі қоғамда адамның жеке дамуы мен әлеуметтік бейімделуінің негізгі көрсеткіштерінің бірі – эмоциялық интеллект. Бұл ұғымның ғылымда қалыптасуына ХХ ғасырдың соңында П. Саловей мен Дж. Майердің еңбектері себеп болды. Кейін Дэниел Гоулман эмоциялық интеллектті кеңінен түсіндіріп, оны күнделікті өмірмен және кәсіби қызметпен байланыстырды. Эмоциялық интеллект (ЭИ) – адамның өз эмоцияларын тану, оларды басқару және өзгенің эмоцияларын түсініп, тиімді қарым-қатынас орната алу қабілеті. Ол тек қана психология саласында ғана емес, педагогикада, менеджментте, медицинада, тіпті саясатта да маңызды ұғымға айналды.

Қазіргі білім беру жүйесінде оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту – олардың жеке тұлға ретінде қалыптасуы мен үздіксіз білім алуына негіз болатын басты бағыттардың бірі. Оқу сауаттылығы – бұл тек мәтінді дұрыс оқып қана қоймай, оны терең түсініп, сыни тұрғыдан бағалай білу қабілеті. Осы қажеттілікті ескере отырып, «Дамыта оқыту арқылы оқу сауаттылығын қалыптастыру: қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарындағы тиімді стратегиялар» атты қолданбалы оқыту курсы әзірленді. Бұл бағдарлама 6-сынып оқушыларына бағытталған және жалпы 34 сағаттық оқу материалын қамтиды.

Міржақып Дулатұлының "Оян, қазақ" сөзінің бүгінгі күнмен үндестігі, ұстаздар миссиясымен үндестігі туралы айтылады.

Бұл баяндамада қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдерінің кәсіби дамуы туралы айтылып кетеді.

"Тіл-әдебиет бірлігі " қазақ тілінің қасиеті жайлы слайд жұмысы

Қазақстандағы заманауи білім беру жүйесі еліміздің мәдени және тілдік алуан түрлілігін еркін бағдарлай алатын көптілді тұлғаны қалыптастыруға бағдарланған. Бұл жағдайда қазақ тілін мемлекеттік тіл ретінде оқыту ерекше рөл атқарады - әсіресе орыс тілінде оқытатын бастауыш сыныптарда, онда өмір бойы тілді қабылдау мен оған деген көзқарастың негізі қаланады. Тақырыптың өзектілігі Бастауыш мектеп-екінші тілді меңгеру үшін ең қолайлы кезең. Бастауыш мектеп жасында қабылдау, есте сақтау және сөйлеу дағдылары белсенді қалыптасады. Алайда орыс тілді сыныптарда қазақ тілін оқыту бірқатар қиындықтарға тап болады: • тілдік ортаның болмауы; • балалар мен ата-аналардың мотивациясы әлсіз; • педагогтердің тілдік даярлығының жеткіліксіз деңгейі; • оқушылардың жасына және деңгейіне бейімделген әдістемелік ресурстардың шектеулілігі.

Қазіргі заман – білім мен кәсіби шеберлік заманы. Әлемде түрлі мамандықтар бар, олардың әрқайсысы қоғам үшін өте маңызды. Соның ішінде еңбегі көзге көрінбесе де, қоғам үшін ең қажет саланың бірі – жұмысшы мамандықтары болып табылады. Жұмысшы – ел экономикасының тірегі, қоғамның алға жылжуына тікелей әсер ететін еңбек адамы. 2025 жыл елімізде Президентіміз Қасымжомарт Кемелұлы Тоқаевтың бастамасымен «Жұмысшы мамандықтар жылы» деп жарияланды. Бұл бастама қоғамның еңбек адамына деген құрметін арттырумен қатар, елдің экономикалық дамуын қамтамасыз ететін жұмысшы мамандықтардың маңыздылығын қайта бағалауға үлкен серпін береді.

Абайдың "Толық адам" ілімі

Абайдың әдеби, философиялық және ағартушылық мұраларының маңыздылығы мен бүгінгі қоғам үшін өзектілігі

Әдебиет- жан дүниені , он екі мүшені, алпыс екі тамырды, түгелдей жайлап, еш уақытта да көзге көрінбейтін сезім қылдары арқылы ақыл иесі адамды- өз ырқына жетелей алатын қасиетті дүние. Оны оқытудың қызықты да , күрделілігі де осында жатса керек. Басқа пәндерге қарағанда сезім, эмоция, шабыттану, қиялдау, армандау, еліктеу, әр түрлі психологиялық рең осы пәнде ерекше көрінеді»- деп әдіскер ғалым Қ.Бітібаева «Әдебиетті тереңдетіп оқыту » атты еңбегінде айтып өткен.

Білім беру жүйесі қазіргі уақытта өзгерістер мен жаңашылдықтарға бет бұрып отыр. Жаңа әлемде әрбір адам ақпараттық қоғамның белсенді мүшесі болуға тиіс, оның ішінде оқу сауаттылығы үлкен рөл атқарады. Оқу сауаттылығы – бұл оқу мен жазу дағдыларын ғана меңгеру емес, сонымен қатар ақпаратты тиімді пайдалануға, бағалауға және талдауға қабілеттілікті білдіреді. Осы тұрғыдан алғанда, пәнаралық байланыс – оқу сауаттылығын арттырудың маңызды құралдарының бірі ретінде қарастырылады.

Тәжірибе алмасу

Тіл - халықтың айнасы

Қазақ тілінің дыбыстық құрамын зерттейтін ғылым саласы. Фонетикада дыбыстардың ерекшеліктері, олардың сөз ішіндегі рөлі, үндестік заңдары және дауыссыз, дауысты дыбыстардың ерекшеліктері қарастырылады.

Қазіргі уақытта жасанды интеллект (AI) технологияларының білім беру жүйесіне әсері күн сайын артып келеді. Бұл технологияны қазақстандық білім беру жүйесінде, әсіресе Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында қолдану оқытудың тиімділігін арттырады және оны интерактивті және жеке қажеттіліктерге бейімдейді. Мақалада ақпараттық технологиялардың қазақ тілі мен әдебиетін оқыту процесінде қалай қолданылатыны, олардың тиімділігі, сондай-ақ оқушылардың білім сапасына әсері қарастырылады. Оқытушының тиімділігін арттыру, оқушыларға жеке көмек көрсету және оқу нәтижелерін жақсарту сияқты артықшылықтар айқын.

Сыни ойлау – адамға өз пікірін қалыптастыру, ақпаратты сараптау, бағалау, себеп-салдарлық байланысты анықтау қабілетін береді. Бұл ойлау процесінде адам өзі қабылдаған шешімдер мен пікірлердің негізділігін тексереді, өз ойларын логикалық тұрғыда жүйелейді.

Қазақ тілі сабағында оқушылардың тілдік дағдыларын дамыту – оқыту үрдісінің негізгі міндеттерінің бірі болып табылады. Тіл – ойды білдіру құралы, ал тілді меңгеру үшін төрт негізгі дағдыны меңгеру қажет: тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым. Бұл дағдыларды тиімді дамыту арқылы оқушының қазақ тіліне деген қызығушылығы артып, сөйлеу мәдениеті мен сауаттылығы қалыптасады. Осы баяндамада қазақ тілі сабағында осы төрт дағдыны жетілдірудің тиімді әдіс-тәсілдері қарастырылады.

Қазіргі таңда қазақ тілін тиімді оқыту – білім беру саласындағы өзекті мəселелердің бірі. Тіл үйренушілердің жетістігіне әсер ететін психологиялық факторлар мен мотивация ерекше назар аударуды талап етеді. Зерттеулер көрсеткендей, он жылдан астам уақыт бойы (балабақшадан бастап университетке дейін) мемлекеттік тілді оқытқанның өзінде, көптеген түлектер оқу бітірген кезде қазақ тілінде еркін сөйлей алмай жатады. Оқу құралдарының, мультимедиа ресурстарының көптігіне қарамастан мұндай қанағаттанарлықсыз нəтиже тіркелуі мамандарды алаңдатып отыр. Бұл проблема қазақ тілін оқытудың мазмұны мен әдістемесінде, соның ішінде оқушының психологиясы мен ынтасына көңіл бөлінбеуінде болуы мүмкін.

Қазіргі білім беру жүйесінің басты мақсаты – оқушылардың алған білімін өмірде қолдана алуына, яғни функционалдық сауаттылығына қол жеткізу. Мұндай қабілетті дамыту үшін оқытудың мазмұны мен әдістерін жаңарту қажеттілігі туындап отыр. Жобалық оқыту әдісі – оқушыны пәндік біліммен қоса, оны тәжірибеде қолдануға үйрететін, өз бетімен зерттеу жүргізу дағдыларын және сыни ойлау, коммуникация сияқты құзыреттерді қалыптастыруға бағытталған заманауи педагогикалық технология. Қазақстанда білім мазмұнын жаңарту аясында жобалық оқытуға ерекше мән берілуде: оқу стандарттары мен бағдарламалары барлық пәндерде оқушылардың зерттеу-жоба жұмыстарын жүргізуін көздейді және әрбір оқушыны жобалық қызмет негіздеріне үйрету талабы қойылған. 2012–2016 жылдарға арналған Ұлттық іс-қимыл жоспарында да сыныптағы дәстүрлі «фронтальды» оқытудан әр оқушының жеке білім траекториясын жүзеге асыруға көшу, ол үшін интерактивті, инновациялық, жобалық-зерттеу технологияларын пайдалану қажеттігі атап көрсетілді. Яғни, жо