Балабақша Мақала бойынша оқу-әдістемелік материалдар

Білім беру балабақша табалдырығынан басталады десек ешқашан қателеспейміз. Барлық білімнің бастауы – балабақшада.

Қазіргі таңда үздіксіз білім беру еліміздің ертеңі - өсіп келе жатқан жас ұрпақ білімінің тереңдігімен өлшенеді. Білімді, жан-жақты қабілетті ұрпақ – ұлтымыздың баға жетпес қазынасы

Ұлттық киімдер кию, ою-өрнектерді тану, күй тыңдау, айтыс өнерімен танысу – баланың эстетикалық танымын кеңейтетін маңызды құралдар. Осы орайда ұлттық құндылықтарды насихаттауда ойын арқылы тәрбиелеу қте тиімді тәсіл. Балаларға «Қыз қуу», «Асық ату», «Тоғызқұмалақ» сынды ұлттық ойындарды ойнату олардың қазақ халқының өмір салтымен жақын танысуына көмектеседі. Ұлттық ертегілер оқу, салт-дәстүрге байланысты шығармашылық тапсырмалар орындау арқылы балалардың қызығушылығы мен білім деңгейін арттыруға болады.

Мектепке дейінгі ұйымдарда балаларға үздіксіз білім беруде барлық жағдай қарастырылған. Бала-бақшаларда балалардың жеке басының қалыптасуы мен дамуына педагогтардың педагогикалық технологияларды қолдана білу сауаттылығы өте жоғары.

Жаңартылған білім мазмұны жағдайында мектепке дейінгі ересек жастағы балалардың коммуникативтік дағдысын дамыту.Мектепке дейінгі ересек жастағы балалардың коммуникативтік дағдыларын дамытуда әртүрлі әдіс-тәсілдер қолданылады. Олардың ішінде ең тиімдісі - ойын арқылы оқыту мен тілдік дағдыларды дамытуға бағытталған түрлі іс-шаралар. Ойын әдісі:

Қазіргі педагогика ғылымының бір ерекшілігі – баланың тұлғалық дамуына бағытталған жаңа оқыту технологияларын шығаруға ұмтылуы. Мектепке дейінгі педагогиканың теориялық және практикалық мақсаты біреу, ол – жас ұрпақты жан-жақты тәрбиелеу, ой-өрісін, сана-сезімін кеңейте отырып, өмірге қажетті білім-дағдыларға үйрету.

Тіл қастерлі де, қасиетті ұғым. Ол әрбір адамға ана сүтімен бірге еніп, қалыптасады. Ана тілін сүйген адам – туған жерін, елін, Отанын, атамекенінсүйеді деген сөз. Ал бұлардың бәрі-адам баласы үшін ең қасиетті ұғымдар. Өмірдің алмастай қырын,абзал сырын түсіне білуіне басты себепкер – ана тілі. Қазақ тілінің сөздік құрамы өте бай, оған 67 мың тізімдік сөз, 24,5 мың фразеологиялық тіркес-барлығы 91,5 мың лексикалық бірлік кірген бір ғана он томдық «Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі» куә бола алады. Қазақ тілі – өзінің даласындай кең пішілген жайдары жалпақ тіл.

Мектепке дейінгі кезеңде баланың зейіні төңіректегі заттарға және осылар арқылы орындалатын іс-әрекеттерге қатысты ынтамен сипатталынады. Бала бір нәрсеге ынтасы өшпей тұрған кезде ғана зейінін шоғырлайды. Жаңа бір нәрсе пайда болысымен-ақ баланың зейіні лезде соған ауады. Сондықтан балалардың ұзақ уақыт бір іспен шұғылдануы сирек болады.

Театрдың бала өміріне пайдасы Мектеп жасына дейінгі баланы тәрбиелеу мен білім беруде театр өте маңызды орын алады. Театр – балалар үшін мереке. Театр баланың ой-өрісін кеңітеді, балаға ұмытылмайтын эмоция сыйлайды. Театрланған ойындар арқылы баланың ақыл-ойын, тілін, шығармашылығын, қиялын дамытуға болады. Бала айналасындағы құбылыстарға ерекше мән береді. Баланы қоршаған тұрмыстағы оқиғаларды, ертегілерді, көркем шығармаларды сахналық қойылымдарға айналдырып, баланы кейіпкер ретінде қатыстыру өте маңызды. Біздің балабақшадағы театрдың басым бағыттардың бір бөлігі болып табылатындығына байланысты бірнеше іс-шараларды жоспарлау және үйлестіру қажет болды: бірлескен іс-шаралар, семинарлар, шебер сыныптар, театрлық ойындар ойнау, ата-аналармен жұмыс. Бұл іс-шаралар жүйелі жұмыс жасауды бағыттайды. Театр балаларды еркін етеді, шығармашылық идеяларын шығарады, өз белсенділіктерінен әсер алады. Театр баланың жеке басын, оның даралығын және шығармашылық әлеуетін ашуға ықпал етеді. Бала өз

Балабақшадағы ұлттық тәрбиенің мақсаты – балаларды жастайынан отансүйгіштікке, ұлтжандылыққа баулу, тарихы мен мәдениетін, салт-дәстүрін терең меңгеруге, ана тілін қадірлеуге үйрету. Ұлттық құндылықтар баланың рухани баланың рухани байлығын дамытуға зор ықпалын тигізеді.

Білім берудің құндылық негіздерін дамытудағы маңызды және прогрессивті қадамы инклюзивті білім беруде балалардың ерекше қажеттіліктері мен жеке мүмкіндіктерін ескере отырып, барлық білім алушылар үшін білімге тең қолжетімділікті қамтамасыз ету ретінде анықтау болды. Инклюзивті білім беру принциптері: -адамның құндылығы оның қабілеттері мен жетістіктеріне байланысты емес; -әр адам сезінуге және ойлауға қабілетті; -әр адам қарым-қатынас жасауға және тыңдауға құқылы; -барлық адамдар бір-біріне мұқтаж; -шынайы білім беру тек нақты қатынастар аясында жүзеге асырылуы мүмкін; -барлық балалар құрдастарының қолдауы мен достығына мұқтаж; -барлық білім алушылар үшін жетістікке жету мүмкін емес нәрселерден гөрі -не істей алатындығында болуы мүмкін; -әртүрлілік адам өмірінің барлық аспектілерін күшейтеді.

Баланың сөйлеу тілі мен сөздік қоры молая бастаған сайын айналадағы адамдармен өзі қатарлас балалармен белсенді қарым-қатынас жасайды. Өмірде кездесетін түрлі іс-әрекет жайында білуге құмарта түседі.Өзі түсінген түрлі жайттар туралы әңгімелейтін болады.Сонымен қатар баланың айналадағы дүниеден алған әсерін әрі қарай кеңейту,бір арнаға бағыттау балабақшада өтілетін арнайы сабақ, ойын, еңбек процестеріне де байланысты.

Мақсаты: Балаларды ана тілінің қасиетін сезінуге,мәртебесін көтеруге баулап,танымдылық қабілетін арттыру.Тілді құрметтей білуге тәрбиелеу.

Жас ұрпақтың жаңаша ойлауын, олардың біртұтас дүниетанымының қалыптасуына, әлемдік сапа деңгейдегі білім, білік негіздерін меңгеруіне ықпал ететін жаңаша білім мазмұнын құру – жалпы білім беру жүйесіндегі өзекті мәселелерінің бірі. Бүгінгі қоғам алдында тұрған ең жауапты міндет – тәуелсіз мемлекетіміздің уығы боп қадалатын қоғам мүшелерін, яғни жас ұрпақты адамгершілік қасиетке тәрбиелеу, тиянақты білім беру.

Ұлттық ойындар – халықтың мәдени мұрасы, ата-бабамыздың өмір салты мен дүниетанымының көрінісі. **Қазақтың асық ату, көкпар, бәйге, арқан тартыс, тоғызқұмалақ** сияқты ойындары тек ойын-сауық қана емес, **дене тәрбиесі мен ақыл-ойды дамытудың құралы** болды. Бүгінгі таңда ұлттық ойындарды жаңа форматта дәріптеу – **оларды жастар арасында кеңінен насихаттау, заманауи технологиялармен үйлестіру және халықаралық деңгейде таныстыру** деген сөз.

Этномәдени жоба «Ұлттық спорт ойындарының фестивалі»

Ұлттық құндылықтар адам өмірінің әр саласында өз көрінісін табады. Олар адамның моральдық қасиеттерін қалыптастырады, рухани байлығын арттырады, қоғамның дамуына ықпал етеді. Ұлттық құндылықтарды бала кезден бастап бойына сіңірген адам өзінің туған жеріне, еліне, тіліне, мәдениетіне құрметпен қарайды. Бұл қасиеттер адамның тұлғалық дамуында, әлеуметтік және рухани өмірінде маңызды рөл атқарады.

Мектепке дейінгі білім беруде сыни тұрғыдан ойлау технологиясын пайдалану балалардың өз бетінше белсенділігін арттыруға, шығармашылық ойлау қабілетін, танымдық қызығушылығын, балалардың өз бетінше, түрлі тәсілдермен қызықтыратын зат немесе құбылыстар туралы ақпарат табуға және бұл білімді шынайылықтың жаңа объектілерін құру үшін пайдалануға, сонымен қатар балабақшаның білім беру жүйесіне ата-аналардың белсенді қатысуы үшін мүмкіндік береді.

Бала танымындағы әлемнің бейнесі – ата-анасы, отбасы. Сәби 2 жасқа дейін өзін анасымен біртұтастықта көретінін, анасы екеуі бір адам деп есептейтінін ескерсек, мектеп жасына дейінгі бала тұлғасының қалыптасуында ата-анасының танымы, психикасы, отбасылық қарым-қатынастағы құндылықтары маңызды іргетас болып есептеледі. Ғалымдардың зерттеуінше, адамның орталық жүйке жүйесі 3 жасқа дейін қалыптасып болады, ал мидағы нейрондар байланысы 6 жасқа дейін 100 % орнығады.

"Қазақ тілді "Балбұлақ" жобасының жұмысы