Дене шынықтыру Авторлық бағдарлама бойынша оқу-әдістемелік материалдар

Қазіргі таңда білім беру жүйесінде оқушының тек академиялық жетістігімен ғана шектеліп қалмай, оның жеке тұлғалық, когнитивті және эмоционалды қабілеттерін дамыту басты бағыттардың біріне айналып отыр. Осы тұрғыдан алғанда, спорт пен білімнің өзара байланысы, оның ішінде футбол ойыны мен адамның ми қызметінің қарым-қатынасын зерттеу – өзекті әрі болашағы зор бағыт. Бұл бағдарламада футбол ойынының адам миына, әсіресе когнитивті процестерге (зейін, есте сақтау, шешім қабылдау, стратегия құру, кеңістікті бағдарлау) әсері жан-жақты қарастырылады. Футбол – жай ғана спорт емес, бұл – жылдам ойлануды, жағдайды тез талдауды, нақты әрі шапшаң шешім қабылдауды талап ететін интеллектуалды ойын. Ойын барысында футболшы әрбір сәтте күрделі шешімдер қабылдап, кеңістікті бағдарлап, командалық өзара әрекетке тез жауап беруге мәжбүр болады. Мұндай жағдайлар мидың белсенді жұмысын талап етеді, нәтижесінде когнитивті қабілеттер күшейе түседі. Осы бағдарлама дәл осы процестердің табиғатын түсіндіріп, оқу

Бағдарламаның өзектілігі Қазіргі білім беру жүйесінің басты бағыты — оқушының зияткерлік, эмоционалдық және әлеуметтік қабілеттерін жан-жақты дамыту. Жаңа буын стандартына сәйкес, дене шынықтыру пәні тек физикалық тұрғыдан емес, оқушының психологиялық, зияткерлік, танымдық дамуына ықпал етуі тиіс. Осы мақсатта шахмат ойынын дене шынықтыру пәнімен кіріктіре оқыту — баланың логикалық ойлауын, зейінін, қиялын, сабырлылығын, өз-өзін бақылауын дамытуға ықпал ететін маңызды құрал болып табылады. Шахмат баланың тек ақыл-ойын емес, сонымен қатар ұсақ моторикасын, саусақ қимылдарын, кеңістікті бағдарлау қабілетін жетілдіреді. Бастауыш сынып кезеңі — баланың логикалық ойлау қабілеті мен мінезінің қалыптасу кезеңі болғандықтан, бұл бағдарлама уақтылы әрі маңызды. Педагогикалық мақсаты мен міндеті Педагогикалық мақсаты: Бастауыш сынып оқушыларының ойлау қабілетін, логикасын, зейінін, қиялын дамыту арқылы тұлғалық дамуына ықпал ету, шахмат ойыны арқылы тәртіпке, төзімділікке, салауатты өмір салтына

Бұл оқу-әдістемелік құжат шахмат ойынының негіздерін үйретуге арналған. Шахмат – логикалық ойлауды, стратегиялық жоспарлауды және зейінді дамытатын интеллектуалды ойын. Шахмат ойыны балалар мен ересектерге пайдалы, себебі ол ойлау қабілетін жетілдіріп, есте сақтау қабілетін нығайтады, шешім қабылдау дағдыларын қалыптастырады.

Ойыншылар біа қатарға немесе дөңгелене тұрады.Олардың ішінен жүргізуші сайланады.Жүргізушінің көзін таңып,ойыншылардың біреуін сыртқа шығарып жібереді.Осыдан кейін жүргізуші шығып кеткен ойыншының атын атауы керек. Жүргізуші ойын барысында бірнеше рет ауысып отырады. Тапса айтқан бала ортаға шығады да,ойын басқарушы болады. Ойын осы ретпен жүргізіле береді.

«Сөре» деген бұйрық естілген кезде екі қолдың ұшын жерге тигізіп,екі иық сөре сызығының үстінде не алға шыққан қалыпта бір тізерлеп отырады «Дайындал» деген бұйрық берілгенде жүгіруші артқы тізесі мен денесін сәл көтеріп,ауыз арқылы тыныс алады. «Жүгір» деген бұйрық берілгенде,алға қарай бар пәрмені мен жүгіру керек. Оқушыларды екі- екіден қысқа қашықтыққа жүгірту. Көреткішін анықтау.

«Сөре» деген бұйрық естілген кезде екі қолдың ұшын жерге тигізіп,екі иық сөре сызығының үстінде не алға шыққан қалыпта бір тізерлеп отырады «Дайындал» деген бұйрық берілгенде жүгіруші артқы тізесі мен денесін сәл көтеріп,ауыз арқылы тыныс алады. «Жүгір» деген бұйрық берілгенде,алға қарай бар пәрмені мен жүгіру керек. Оқушыларды екі- екіден қысқа қашықтыққа жүгірт Оқушыларды екі- екіден қысқа қашықтыққа жүгірту. Көреткішін анықтау.

«Сөре» деген бұйрық естілген кезде екі қолдың ұшын жерге тигізіп,екі иық сөре сызығының үстінде не алға шыққан қалыпта бір тізерлеп отырады «Дайындал» деген бұйрық берілгенде жүгіруші артқы тізесі мен денесін сәл көтеріп,ауыз арқылы тыныс алады. «Жүгір» деген бұйрық берілгенде,алға қарай бар пәрмені мен жүгіру керек. Оқушыларды екі- екіден қысқа қашықтыққа жүгірт Оқушыларды екі- екіден қысқа қашықтыққа жүгірту. Көреткішін анықтау.

Тақырып бойынша оқушыларға түсіндіріп беру,үйрету ,көрсетіп беру. «Тақия тастамақ » — бұл ойын дене шынықтыру, спорт залында, мәдениет үйінде өткізіледі. Ертеде үйде өткізілетін болған. Ойынды жүргізу үшін биіктігі 25—30 см. орындық не спортшылар отыратын ұзын орындық — сәкі қажет болады. Сол орындықтың үстіне шығып, жүресінен отырған ойыншы, екі аяғының арасынан екі қолын әлгі орындыққа не сәкіге тіреп, еңкейіп барып, жерде жатқан тақияны аузымен тістеп алуы қажет. Бұл ойынды орындағанда адамның екі тізесі шалқайып сыртына қарай көтеріледі де, дене салмағы екі қолының білегіне түседі. Ойын дене шынықтыруға, оның қуатын жетілдіре түсуге қолайлы

Ойыншылар алаң ортасында бір-біріне арқасымен тұратын екі топқа бөлінеді, олардың аралығы 1,5 м. Бір топқа «Күн» атауы, екінші топқа «Түн» атауы беріледі. Әр топтың өз алаңында (10—12 м) үйі бар. Мұғалім кенеттен топ атауының біреуін атайды, мысалы «Күн!» Осы топтың ойыншылары өз үйлеріне жылдам жүгіріп барады, ал басқа топ қуып жетіп, оларды ұстайды. «Ұсталған» ойыншылар басқа топқа өтеді және т.б. Ойын бірнеше рет өткізіледі, содан кейін бірдей жүгірісте (үш немесе төрт) әр топтан ұсталған ойыншылар саны саналады. Көбірек ойыншыларды ұстаған топ жеңеді.

«Тақия тастамақ » — бұл ойын дене шынықтыру, спорт залында, мәдениет үйінде өткізіледі. Ертеде үйде өткізілетін болған. Ойынды жүргізу үшін биіктігі 25—30 см. орындық не спортшылар отыратын ұзын орындық — сәкі қажет болады. Сол орындықтың үстіне шығып, жүресінен отырған ойыншы, екі аяғының арасынан екі қолын әлгі орындыққа не сәкіге тіреп, еңкейіп барып, жерде жатқан тақияны аузымен тістеп алуы қажет. Бұл ойынды орындағанда адамның екі тізесі шалқайып сыртына қарай көтеріледі де, дене салмағы екі қолының білегіне түседі. Ойын дене шынықтыруға, оның қуатын жетілдіре түсуге қолайлы Қозғалмалы ойындардың ережелерін, және техника қауіпсіздігін үйрету арқылы оқушыларды ептілікке, жылдамдыққа, батылдыққа тәрбиелеу.

: Салауатты өмір салтына насихаттап, жауапкершілікке тәрбиелеу, ептілік, икемділік, шапшаңдылық қасиеттерін дамыту Дала жарысы. 1000 метрге жүгіру Дала жарысы дегеніміз – табиғи ойлы қырлы жерлермен жүгіру. Белгіленген бағытқа жүгіру .Топқа сөреден дәл солтүстікке жүгіруге тапсырма беріледі. Қашықтық соңында мұғалім көмекшісі жалауша ұстап тұрады. Бірінші жүгіріп келген бала жеңіске жетеді. Мұндай дала жарысында бағыт белгілер бойынша анықталады. Жолер бойынша анықталады. Жоғарыда келтірілген ойын – дала жарыстары жаттығуларын түрлендіріп, оларды қызғылықты және тартымды етеді. Осындай оындарды өздеріңде ойластырғандарың жөн.Дала жарысы өтілетін жерде табиғи және қолдан жасалынған кедергілер болғаны дұрыс.